Posted by کوهستانی
امروزه در افغانستان دو موضوع بیش از هر چیز دیگر در محور توجه همگان قرار دارد. یکی از این دو موضوع همکاری استراتیژیک بین افغانستان و امریکا می باشد که گفته می شود سند آن تکمیل شده است. موضوع مهم دیگر نیز گفتگوهای صلح با طالبان و مخالفان مسلح دولت افغانستان می باشد که اگرچه تلاش هایی در این زمینه صورت گرفته، اما این تلاش ها تا کنون مثمر ثمر واقع نشده است.
این دو موضوع اخیرا در دیدار رئیس جمهور حامد کرزی با گروپ پارلمانی سبا نیز مورد بحث قرار گرفته است. به اساس گزارشها رئیس جمهور کرزی در دیدار با گروه پارلمانی صبا که چندی پیش اعلام موجودیت کرد، در رابطه به پروسهء صلح و مسوده سند همکاری های ستراتیژیک میان افغانستان و ایالات متحده امریکا بحث کرده است. رئیس جمهور کرزی در این دیدار، تکمیل سند همکاری های ستراتیژیک با ایالات متحده امریکا و مذاکرات صلح و آشتی با مخالفین را دو بحث مهم و سرنوشت ساز برای کشور عنوان کرده است.
به اساس گزارشهای منتشر شده در این زمینه رئیس جمهور به نمایندگان عضو گروه پارلمانی صبا در خصوص پروسه صلح با مخالفین دولت به مذاکرات انجام شده با نمایندگان حزب اسلامی اشاره کرده و گفته است که مذاکرات با حزب اسلامی حکمتیار موفق بوده این سلسله مذاکرات تا دسترسی به نتیجه نهایی که مورد توافق دو طرف باشد ادامه خواهد یافت.
این دو موضوع از دیر زمان است که به عنوان بحث های محوری در رسانه ها نیز مورد توجه قرار گرفته است. با اینکه تفاوت های نسبی در هر دو مورد در دیدگاه های ارائه شده از سوی بسیاری از کارشناسان به نظر می رسد، اما در بسیاری از موارد کلی دیده می شود که نوعی نگرش هماهنگ در خصوص این دو مورد در نزد بسیاری از کارشناسان وجود دارد و این می تواند زمینه ساز استفاده مناسب دولت از این دو مساله گردد.
صلح با مخالفان مسلح دولت یکی از موضوعاتی است که در مخالفت با آن به صورت جدی و قابل ملاحظه نظریه پردازی صورت نمی گیرد. اگرچه هر از گاهی در رابطه به این پروسه نگرانی هایی ابراز می شود، اما این نگرانی ها بیشتر متمرکز بر کیفیت برنامه می باشد. از این رو می توان گفت که تاکید بر اصل پروسه صلح و حتی تصریح و تاکید بر تسریع پروسه صلح و آشتی با مخالفین مسلح دولت یکی از مواردی است که در جامعه نسبت به آن نظریه موافق وجود دارد.
این نظریه موافق می تواند برای رئیس جمهور کرزی یک موید بسیار قوی محسوب گردد. از آنجاییکه حد اقل از سوی حزب اسلامی به چراغ های سبز ارائه شده از سوی دولت پاسخ مثبت داده شده است، اگر دولت کوشش کند تا از روحیه موجود در حمایت از پروسه صلح استفاده کرده و حتی با حزب اسلامی به یک توافق مناسب در زمینه قطع جنگ و بکارگیری میکانیزم های سیاسی برای ادامه تعامل دست پیدا کند، این کار می تواند زمینه ساز جلب و جذب طالبان نیز در این عرصه گردد.
طالبان تا کنون به صورت رسمی از مذاکرات صلح با دولت استقبال نکرده است. اگرچه این گروه چندی پیش به گفتگو با جامعه جهانی و ایالات متحده امریکا برای دسترسی به صلح و پایان جنگ علاقه نشان داد، اما گفتگوهای دو طرف به نتیجه نرسید. طالبان اعلام کردند که به خاطر بی توجهی امریکا به برخی از تعهدات خود به این گروه، مذاکرات صلح با ایالات متحده را به حالت تعلیق در می آورد.
البته بعد از آن نیز شماری از رسانه های غربی از شروع مجدد گفتگوهای صلح میان نمایندگانی از طالبان از جمله سید طیب اغا و شهاب الدین دلاور گزارش داده بودند، اما طالبان با انتشار خبرنامه ای این گزارش را رد کرده و گفته اند که چنین مذاکراتی از سر گرفته نشده است. به نظر بسیاری از کارشناسان اگر گفتگوهای صلح بین دولت و حزب اسلامی به نتیجه برسد، رهبران طالبان نیز ترغیب می گردند تا روی راهکار و میکانیزم سیاسی به صورت جدی تر فکر کنند و به پروسه صلح و گفتگوها برای دسترسی به هدف های مورد نظر از طریق سیاسی متمایل شوند.
با همین جدیتی که به مذاکرات صلح با مخالفان مسلح دولت افغانستان از سوی کارشناسان رغبت نشان داده می شود، همکاری های استراتیژیک بین افغانستان و امریکا نیز مورد توجه قرار دارد. بسیاری از کارشناسان به این باور می باشند که این پیمان از این جهت می تواند مهم باشد که موقف افغانستان را در برابر همسایگانش می تواند قوی تر سازد. چیزی که سبب شده است تا تحلیلگران و برخی از مردم به فکر قوی تر بودن جایگاه کشور در برابر همسایگان و در تعامل و تقابل با آنان باشند، این است که از سوی همسایگان رفتار مناسبی با افغانستان صورت نگرفته است.
کشورهای همسایه اگرچه در دوره جهاد مردم افغانستان در برابر روسها از مردم حمایت کردند، اما امروز دیده می شود که این حمایت ها نیز تبعات منفی به همراه داشته است. بر اساس گزارشها هم اکنون افغانستان از نظر نفوذ پذیری سیاسی در برابر همسایگان در وضعیت بسیار نا مناسبی قرار دارد و همسایگان با بکارگیری ابزارات متفاوت نسبت به افغانستان و سیاست گذاری های مرتبط به افغانستان اعمال نفوذ می کنند. بنا بر این کسانی که خوشبین به همکاری استراتیژیک با امریکا می باشند، به این امید هستند که این کار بتواند زمینه ساز حمایت امریکا از افغانستان و قوی تر شدن موضع و جایگاه افغانستان در منطقه گردد.