“با ادامه تنش بين دولت، اردو و قوه قضاييه پاکستان، اين کشور در ميانه يک بحران سياسي به سر مي‌برد. ادعاهاي مداوم فساد سياسي و بطور خاص نامه‌ جنجال‌برانگيز و بي‌امضايي که از ايالات متحده براي سرکوبي يک کودتاي احتمالي در کشور، تقاضاي کمک مي‌کرد، در مرکز اين منازعه هستند.”

به گزارش  گران افغانستان، بي.بي.سي در گزارشي تحليلي به معرفي چهره‌هاي كليدي دولت، اپوزيسيون و اردوی پاکستان پرداخته است:

- آصف علي زرداري، رييس جمهور

به آصف‌علي زرداري، يکي از جنجالي‌ترين چهره‌هاي سياسي پاکستان، اکثریت به چشم رييس‌جمهور “اتفاقي” مي‌نگرند. او در سپتمبر سال 2008 و در پي موجي از همدلي عمومي پس از سوقصد به خانمش، بي‌نظير بوتو صدر اعظم پيشين پاکستان، به قدرت رسيد.  میرمن بوتو در اين سوء قصد جان خود را از دست داد. دوره زمامداري زرداري با بحرانهاي متوالي و بي‌ثباتي فزاينده همراه بوده است.

ايالات متحده ميزان تلاش پاکستان براي مقابله با ستيزه‌ جويي را زير سوال برده است و به اين ترتيب بدتر شدن روابط اسلام‌آباد و واشنگتن از ويژگي‌هاي دوران زرداري است.

سابقه  کاری او نيز به اتهامات فساد آلوده است. ستره محکمه  پس از لغو فرمان عفو عمومي (موسوم بهNRO) در 2009، مشغول بازگشايي قضیه فسادي است که او پيشتر 8 سال را به دليل آن در زندان سپري کرد. محبوبيت او به نحوي فزاينده در افکار عمومي پاکستان کاهش مي‌يابد و خودش از مشکلات صحی که براي  تداوی آن ناگزير به سفر خارجي در مقاطع حساس بوده، شديدا رنج مي‌برد.

آخرين آزمون رهبري وي، افشاي يادداشتي جنجالي است (موسوم به میمو گيت) که در پي حمله به بن‌لادن کمک امريکا را براي مقابله با کودتا مي‌طلبد. زرداري منکر نقش داشتن در اين زمينه است، اما چنان‌ چه در پي تحقيقات وي مسئول شناخته شود، امکان اعلام جرم  ستره محکمه عليه او وجود دارد.

- يوسف‌رضا گيلاني، صدر اعظم

يوسف‌رضا گيلاني که  اکثریت به چشم “مرد  خاموش” سياست پاکستان به او مي‌نگرند، اين روزها بيشتر و بيشتر در انتقاد از اردو به حرف آمده است. او در اواخر ماه دسمبر سال گذشته ميلادي نسبت به توطئه‌هايي براي براندازي دولت هشدار داد. برداشت اين بود که اشاره او به اردوی پاکستان است. او گفت: “نمي‌توانيم دولتي  داخل دولت داشته باشيم. آن‌ها بايد به  پارلمان پاسخگو باشند.” اما ارتش اتهامات را رد كرد.

اما چند روز بعد او، روساي نظامي و استخباراتي را  در مورد تلاش براي تهيه سند درباره نامه دردسرساز براي دولت اهانت كرد. او پاسخ اين گفته اردو را که “شايد اظهارات وي تاثیر دردناکي براي کشور داشته باشند” با اخراج معاون وزير دفاع داد.

از سوي ديگر ستره محکمهٔ پاکستان اعلام کرده است که ممکن است که از گيلاني به دليل عدم از سرگيري  قضیه هاي فساد سياستمداران مقامات بالا، از جمله زرداري، سلب صلاحيت کند.

- ژنرال اشفق کياني،  قوماندان عمومی اردو 

ژنرال کياني در يکي از پرآشوب‌ترين دوره‌هاي تاريخ نظامي پاکستان به قوماندانی رسيده است؛ دوره قتل بن‌لادن، تهديد فزاينده ترورها و خشم عمومي گسترده نسبت به حملات  طیارات بدون پیلوت (امريکايي) که در بسياري از موارد منجر به مرگ غيرنظاميان شده است.

او  تعقیب کنندهٔ  بررسي موضوع نامه جنجالي “میمو گيت” بوده و مي‌گويد که اين يادداشت توطئه‌اي عليه اردو بوده است. در مقابل گيلاني وي را به نقض قانون اساسي متهم کرده است.

اردو پاکستان تاکنون سه بار اقدام به کودتا كرده و اين نگراني بالا گرفته که يکي ديگر در راه است. اما تحليلگران مي‌گويند اردو بهرهٔ اندکي از چنين اقدامي خواهد برد. در حال حاضر اردو درگير مبارزه با  جنگجویان است و چنان عملي انتقادات بين‌المللي شديدي را به دنبال خواهد داشت.

- پرويز مشرف، رييس جمهور سابق

رهبر نظامي پيشين پاکستان پس از برکناري در سال 2008 در تبعيدي خود خواسته به سر مي‌برد. اما او هنوز عنصري بالقوه در سياست پاکستان است و اوايل  جنوری سالجاری اعلام کرد در هفته‌هاي آینده به کشور بازخواهد گشت و از هوادارانش خواست براي انتخابات آماده شوند. برخي از مقامات قضايي گفته‌اند که او در صورت بازگشت بلافاصله به اتهام عدم تامين امنيت کافي براي بي‌نظير بوتو، بازداشت خواهد شد. خانم بوتو در دسمبر سال 2007 ترور شد.

ارتش احتمالا با ترديد به بازگشت او مي‌نگرد، اگر چه خبرنگاران مي‌گويند که چهره حکومت نظامي و اردو به هنگام کناره‌ گيري وي بسيار بد بود و بعيد است که مردم براي استقبال و حمايت از او هجوم ببرند.

- نواز شريف، از رهبران مخالفان

نواز شريف که پيشتر دو دوره صدارت اعظمی  پاکستان را بر عهده داشته است، هم‌چنان در پنجاب، پر نفوس ترين منطقه پاکستان، نيروي سياسي اصلي به شمار مي‌رود. او رييس دومين حزب بزرگ پاکستان يعني مسلم ليگ است. بسياري مي‌ پنداشتند اگر  حرکت آراي زرداري به واسطه مرگ خانمش نمی بود، او بخت اول پيروزي در انتخابات 2008 را داشت.

منتقدان شريف را متهم مي‌کنند که مخالف ملايمي براي حزب حاکم مردم بوده و در استفاده از موقعيت‌ها براي مقابله با آنان شکست خورده است. اما خبرنگاران معتقدند که او احتمالا بازي دقيقي را پيش برده و منتظر زمان مساعدي است که قوي‌تر عمل کند.

اين نواز شريف بود که توجه ستره محکمهٔ کشور را به نامه “میمو گيت” به امريکايي‌ها جلب کرد. او اين يادداشت را عملي «خيانت‌بار» توصيف کرد و زرداري را متهم ساخت که درکنار حسين حقاني، سفير مستعفي پاکستان در ايالات متحده، در پس ماجراي نامه قرار دارد.

- عمران خان، رهبر جنبش براي عدالت

اين بازيکن سابق بين‌المللي کريکت سال‌ها است که با رهبري حزب تحريک انصاف (جنبش براي عدالت) در صحنه سياست حاضر بوده است اما به زحمت دستاورد روشني داشته است. اما او در هفته‌هاي اخير با نشستن بر موجي از سرخوردگي، مشخصا ميان طبقه متوسط شهري، شاهد رشد محبوبيت خود بوده است.

او همچنين حمايت برخي سياستمداراني را که از احزاب خود ناراضي‌اند به دست آورده و مي‌تواند از آنان در مواجهه با اتهام بي‌تجربگي سياسي ياري بگيرد.

خان متعهد شده با پايان دادن به دريافت کمک‌هاي خارجي، فساد دامن‌گيري را که به جان سياست پاکستان افتاده از ميان ببرد. اما خبرنگاران مي‌گويند از حمايت مردمي تا پيروزي انتخاباتي راه درازي پيش روي است. با اين حال اعتقاد بر اين است که او در بين نظاميان محبوب است.

- محمدافتخار چودري

رييس ستره محکمه پاکستان به مخالفت با دولت شناخته مي‌شود. او يکي از چند قاضي بود که پس از زير سوال بردن ادامه حکومت جنرال مشرف در اداره کشور در سال 2007، توسط وي از کار برکنار شدند.

چودري سرانجام در مارچ 2009 در  مقام خود مجددا نصب  شد.

بسياري از مردم از او به عنوان مردي نيرومند و قهرمان حاکميت قانون ياد مي‌کنند و او را به عنوان تنها قاضي که رو در روي حاکم نظامي ايستاده و پيروز شده است، مي‌ستايند. اما عده‌اي نيز او را به پيگيري گزينشي  قضیه ها متهم ساخته‌اند.

ستره محکمهٔ پاکستان به طور تاريخي به کودتاها مشروعيت بخشيده است. برخي مي‌گويند که چودري باوجود پيگيري اتهامات فساد عليه دولت به زحمت درباره اتهامات مشابه نيروهاي امنيتي و استخباراتي اقدامي کرده است. ستره محکمه در حال حاضر دولت را به دليل عدم اقدام در خصوص اتهامات فساد و هم‌چنين بر سر مساله نامه تحت تعقيب قضايي دارد. نظر بر اين است که اکنون اردو کناره گیری گرفته و مي‌گذارد که  ستره محکمه کار خود را در برکناري دولت انجام دهد.

- جنرال احمدشجاع پاشا، رئيس سازمان  استخبارات (آي اس آي)

در پي قتل بن‌لادن توسط نيروهاي  خاص ايالات متحده در می سال 2011، رييس‌ سازمان استخبارات پاکستان موسوم به (آي‌اس‌آي) با فشار‌هاي بسياري مبني بر استعفا روبه‌رو شد. بسياري مي‌گفتند اين پذيرفتني نيست که  ادارهٔ  وي از زندگي بن‌لادن در پاکستان بي‌خبر بوده باشد. آي‌اس‌آي بارها به چشم‌پوشي اعمال  جنگجویان و يا حتي حمايت از آنان متهم شده است.

فقط  چند هفته پس از پيدا شدن نامه ادعايي (“میمو گيت”)  جنرال پاشا در لندن به ديدن منصور اعجاز، تاجر پاکستاني-امريکايي رفت؛ شخصي که در نوشتاري در يک روزنامه جريان اين يادداشت را افشا کرد.

او اظهارات نامبرده  را به ستره محکمه ارائه کرد که مطابق آن دلايل کافي مبني بر توطئه عليه اردو وجود دارند. در مقابل او را به علت سفر به لندن تحت امر اردو و نه تحت امر دولت، به نقض قانون اساسي متهم کردند.

همه مي‌دانند که زرداري شديدا از رييس سازمان استخبارات خود بيزار است، اما گويا نمي‌خواهد خود را درگير رويارويي مستقيم بنمايد. چند ماهي بيشتر به پايان دوره  ریاست پاشا باقی  نمانده است و به نظر مي‌رسد هر دو حزب مشتاق تمام شدن بي سر و صداي کار او هستند.