نوشته: عبدالغفور لیوال

ترجمه: غوث جانباز                  

راه سوم

مرحلۀ بیداری

” آنچه بهتر است باید در خدمت انسانِ افغان قرار گیرد!”

مشکل اساسی مبارزات سیاسی ما در این است که ما فاقد آرمان ملی و یک ادیال بزرگ هستیم.

هدف من از این گفته ها چیست؟

آرمانها و ادیال های ما کوچک هستند، هدف تلاش های سیاسی ما عمدتاً دستیابی به یک کرسی بوده و غالباً میخواهیم تا قومی را، منطقۀ را، زبانی را، گروهی را و یا هم خانوادۀ را هر چه بیشتر سرشناس تر بسازیم. بدینترتیب منافع فردی خویش را اولویت بخشیده، کوشش  به عمل می آید تا نفوذ جعلی بعضی  اشخاص در میان مردم افزایش یابد، بادیگارد، موتر، پول، منزل… را به دست آوریم. منفعت اینگونه تلاشها به مردم نمیرسد، در حالیکه ضرر آن به مراتب بیشتر ارزیابی میگردد. پس وظیفۀ ماست که یک آرمان ملی و ایدیال را به میان بیآوریم.

” آنچه بهتر است باید در خدمت انسانِ افغان قرار گیرد!”

شعار فوق الذکر یک آرمان بزرگ و ایدیال بوده و میتواند تفسیری برای مقدمۀ مرحلۀ بیداری باشد.

“انسانِ افغان کیست؟”

هر  باشندهٔ افغانستان را میتوان “انسانِ افغان” خطاب کرد.

 باشنده در ادبیات سیاسی- اجتماعی معاصر اتباع یک کشور را گویند که از همه حقوق مدنی برخوردار باشند. اصطلاح  باشنده دربرگیرندۀ همه افغانها، اعم از اهالی شهر ها و دهات میباشد.

” آنچه بهتر است”، این جمله عبارت از تلاشهای است که به خاطر انکشاف زندگی انسانها به راه می افتند و قوانین کشور مشروعیت آنها را به رسمیت می شناسد.

سعادت، کار، شرایط مناسب برای زندگی، تحصیل، خوراک، وسایل کار، محل زیست و سائر سهولت های اجتماعی باید برای انسانِ افغان آماده گردند.

بدینترتیب  می بینیم که پذیرش ادعای فوق آنقدر هم دشوار نبوده  در حقیقت بازگو کنندۀ حقیقت سادۀ است. در عین حال آنرا میتوان یک آرمان بزرگ و ادیال نامید. شعار مذکور مبهم و کلی نبوده، مشروط به آنکه  در نتیجۀ یک تفکر ملی میکانیزم   پیاده نمودن آن به وجود آید.

مرحلۀ فوقاً یاد شده را “مرحلۀ بیداری” مینامیم. در جریان این مرحله به مردم، دولت، سازمانهای مدنی، شخصیت ها، احزاب، سازمانهای اجتماعی … تفهیم میگردد که چگونه میتوان شعار “آنچه بهتر است باید در خدمت انسانِ افغان قرار گیرد” را در عمل پیاده نمود.

قو ت (قوتهای) تطبیقی تفکر، کی (کی ها) میتواند باشد (میتوانند باشند)؟ طرح های تطبیقی آن کدامها اند؟

طی این مرحلۀ  ما وظیفه خواهیم داشت تا میکانیزم  مذکور را معرفی بداریم. مهم و لازم است تا افکار عامه  به آن اعتقاد پیدا نموده تا اعتماد در این مورد در سطح ملی  به میان آمده و هر باشندهٔ افغان نقش خود را در اجرای آن داشته باشد.

مرحلۀ بعدی که بخاطر پروسۀ اجرای طرح ها و میکانیزم تکمیل شده در نظر گرفته شده است و به عنوان مرحلۀ “روشنگری” یاد میگردد، به میان می آید که اندکی بعدتر به آن تماس گرفته می شود.

در جریان مرحلۀ بیداری همه در این راستا کار خواهند کرد تا افغانها و جامعۀ جهانی  معتقد گردند٬ بپذیرند که افغانها حق زندگی انسانی را دارا میباشند.

مردم افغانستان صرف برای جنگ و مناقشات هست نشده اند. این کشور لابراتواری برای آزمایشهای تسلیحات قدرت های بزرگ نیست.

طی مرحلۀ بیداری احتمال آن میرود که ما از امکانات اقتصادی خویش آگاهی یابیم، درک نمائیم که از آبهای وطن چگونه استفاده کنیم، زمین های خویش را بکاریم، ثروت های طبیعی خود را به کار گیریم …

در اینصورت ملت ثروتمندتر از ما در دنیا نخواهد بود. ما ملتی که بالای خزانه نشسته ایم و دست گدائی دراز کرده ایم، شاید بالاخره بیدار شویم! هنگامیکه  ما تأ کید داریم که: “آنچه بهتر است باید در خدمت انسانِ افغان قرار داشته باشد”، پس معنی و ماهیت آنرا نباید از دیگران جویا شویم، ما خود مالک  صلاحیت های خویش هستیم.

مرحلۀ بیداری به ما نشان میدهد که چگونه با استفاده از استعداد های خویش از این همه ثروت ها استفادۀ معقول نمائیم و انسانِ افغان را خوشبخت سازیم.

احتمال آن میرود ادیال ملی و آرمان بزرگ که از آنها قبلآ یاد آوری گردید سرخط کوشش های هر انسانِ افغان قرار گیرد. اگر ما تحرکی به خرچ دهیم، میتوانیم در یک روز ۲۸ میلیون خشت را بالای یکدیگر بگذاریم، در صورتیکه ما دست به دست همدیگر دهیم در یک روز ۲۸ میلیون متر مربع زمین را آباد سازیم، اگر اراده کنیم در همین مدت ۲۸ میلیون نهال را آب دهیم و بالآخره اگر بخواهیم میتوانیم شرایط کار را برای ۲۸ میلیون انسان فراهم سازیم.

مرحلۀ بیداری صرف شعار نیست، بلکه هدف آن مردم را دعوت به کار است; برای نجات انسانِ افغان باید کار کرد.

یکی از راز های مرحلۀ بیداری عبارت از آنست تا  اذهان عامه به دو پرنسیپ ذیل معطوف گردند:

۱. خوشبختی همگانی، بدون خوشبختی فردی امکان پذیر نیست. در صورتیکه در کشور انسانِ افغان احساس گرسنگی نماید، بی سواد باشد، بیکار و فاقد حقوق مدنی باشد، ریئس جمهور، وزیر، آمر، زمیندار و سرمایه دار به تنهائی نمیتوانند خوشبخت باشد. این یک اصل در حیات جامعۀ بشری است. بدیترتیب اگر خواستار سعادت خویش هستیم باید کشور و هر انسان افغان خوشبخت شود. دستیابی به این آرمان طالب کار و تقبل زحمت است، کار و زحمات همه گانی.

۲. در صورتیکه هرفرد  برای همه، و همه برای هر فرد کار ننمائیم، هیچ بیگانۀ ما را به خوشبختی نخواهد رسانید.

دور از امکان نیست که کسی از همسایگان ما و کشوری قدرتمندی به اشخاص و حزبی از کشور ما پول و شیرینی  دهان بدهد، باید دانست که اینها قبل از همه در فکر منافع خود هستند، نه در فکر سعادت ما.

صرف همین وطن است که یا خانۀ ما هست و یا هم گور ما. ما همین کشور را خود ما، برای خود آباد میسازیم. اینجاست که شعار کهنه و جعلی وطندوستی به معنی نوین آن ظهور میکند، بدین مفهوم که ما این وطن را آباد میسازیم تا خود ما (من) و خانواده های ما (من) در آن احساس آرامش و خوشبختی نمائیم. در کار است تا افغانستان آباد گردد، تا هر انسانِ افغان (من) در آن احساس سعادت کند. حین مرحلۀ بیداری شاید پرنسیپ های دوگانه که از آنها یاد آوری گردید  به سمع هر انسانِ افغان رسانیده شود، تا هر انسانِ افغان بخاطر خوشبختی به حرکت آید.

مرحلۀ بیداری، نخستین گامی است در راه یک رستاخیز افغانی. برای  دسترسی به این هدف هر انسانِ افغان طرح برازندۀ خود را میتواند پیشکش کند. دریچه های “راه سوم” به روی شما باز هستند. بیائید و طرح های خویش را با ما شریک سازید. چگونه یک انسانِ افغان میتواند کاری را بخاطر نجات و سعادت انسانِ افغان انجام دهد .

البته  پذیرفته می شود که این  پروسه خواستار  بحث علمی و تجربوی بوده، اشتراک و سهمگیری همۀ ما را خواهانست.

پس، یا الله!

آنچه بهتر است باید، برای انسانِ افغان!