باب در مورد حق همسايه و سفارش در نيکی با آن

 

قال الله تعالي: { وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئاً وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ} النساء: ٣٦

 

خداوند می فرمايد: و خدا را بپرستيد و چيزی را شريک وی قرار مدهيد، و نيکوکاری کنيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و گدايان و همسايهء خويشاوند و به همسايهء بيگانه و به همنشين بر پهلو نشسته و به مسافر و بر آنکه دست شما مالکش شده است. نساء:36

 

303- وعن ابنِ عمرَ وعائشةَ رضي اللَّه عنهما قَالا: قال رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « مَا زَالَ جِبْرِيلُ يُوصِينِي بِالجارِ حتَّى ظَنَنتُ أَنَّهُ سيُوَرِّثُهُ » متفقٌ عليه.

 

303- از ابن عمر و عايشه رضی الله عنهما روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: هميشه جبرئيل عليه السلام مرا در مورد همسايه توصيه می نمود، تا اينکه گمان کردم شايد همسايه از همسايه ميراث ببرد.

 

304- وعن أبي ذرٍّ رضي اللَّه عنه قال: قال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « يَا أَبَا ذرّ إِذا طَبَخْتَ مَرَقَةً ، فَأَكْثِرْ مَاءَها، وَتَعَاهَدْ جِيرَانَكَ » رواه مسلم.

 وفي رواية له عن أبي ذرّ قال: إن خليلي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم أَوْصَانِي: « إِذا طبخْتَ مَرَقاً فَأَكْثِرْ مَاءَهُ ثُمَّ انْظُرْ أَهْلَ بَيْتٍ مِنْ جِيرانِك، فَأَصِبْهُمْ مِنْهَا بِمعْرُوفٍ » .

 

304- از ابو ذر رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: ای اباذر چون شوربا پختی، آب آنرا بسيار نما و همسايه ات را ياد کن.

در روايت ديگری از مسلم آمده که: خليلم مرا توصيه کرد که چون شوربا پختی آب آنرا بسيار نما و سپس به خانواده های همسايه ات بنگر و بر ايشان خوب و احسان کن.

 

305- وعن أبي هريرة رضي اللَّه عنه أَن النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « واللَّهِ لا يُؤْمِن، واللَّهِ لا يُؤْمِن، » قِيل: منْ يا رسولَ اللَّه؟ قال: « الَّذي: لا يأْمنُ جارُهُ بَوَائِقَهُ،» متفق عليه.

 وفي رواية لمسلم: « لا يَدْخُلُ الجنَّة مَنْ لا يأْمنُ جارُهُ بوَائِقهُ » .

 

305- از ابوهريره رضی الله عنه روايت است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: بخدا مؤمن شمرده نمی شود بخدا مؤمن شمرده نمی شود بخدا مؤمن شمرده نمی شود. گفته شد چه کسی يا رسول الله؟

فرمود: کسی که همسايه اش از شر او در امان نمی باشد.

 

306- وعنه قال: قال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « يَا نِسَاءَ المُسلِمَاتِ لا تَحْقِرَنَّ جارَةٌ لجارتِهَا وَلَوْ فِرْسَنَ شَاةٍ » متفقٌ عليه.

 

306- و هم از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: ای زنان مسلمان، هرگز زن همسايه زن همسايهء خود خوار نشمارد، اگر چه سم گوسفندی هم باشد.

 

307- وعنه أَن رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: لا يَمْنَعْ جارٌ جارَهُ أَنْ يغْرِزَ خَشَبَةً في جِدارِهِ » ثُمَّ يَقُولُ أَبو هريرة : مَالي أَرَاكُمْ عنْهَا معْرِضِين، واللَّهِ لأرمينَّ بها بيْنَ أَكْتَافِكُم. متفقٌ عليه.

 

307- و هم از ابوهريره رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: هيچ همسايه، همسايهء ديگری را منع نکند از اينکه چوبی در ديوار خانه اش بکوبد. و ابوهريره رضی الله عنه می گفت: چرا شما را از اين سنت روی گردان می بينم؟ بخدا قسم حتماً آنرا در ميان شما مطرح می کنم.

 

308-  وعنه أَن رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ باللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ، فَلا يُؤْذِ جَارَه، وَمَنْ كَان يُؤْمِنُ بِاللَّهِ والْيَوْمِ الآخر، فَلْيكرِمْ ضَيْفه، وَمَنْ كَانَ يُؤْمنُ بِاللَّهِ وَالْيومِ الآخِر، فَلْيَقُلْ خَيْراً أَوْ لِيَسْكُتْ » متفقٌ عليه.

 

308- و هم از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: آنکه ايمان به خدا و روز آخرت دارد، بايد همسايه اش را اذيت نکند و آنکه ايمان به خدا و روز آخرت دارد، بايد مهمانش را احترام کند، وکسی که ايمان به خدا و روز آخرت دارد، بايد سخن خير گويد، يا سکوت اختيار نمايد.

 

309- وعن أبي شُريْح الخُزاعيِّ رضي اللَّه عنه أَن النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: «مَنْ كَانَ يُؤمِنُ بِاللَّهِ والْيوْمِ الآخِر، فَلْيُحسِنْ إلِى جارِه، ومنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ واليومِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفهُ، ومنْ كانَ يؤمنُ باللَّهِ واليومِ الآخرِ فَلْيَقُلْ خَيْراً أَوْ لِيسْكُتْ » رواه مسلم بهذا اللفظ، وروى البخاري بعضه.

 

309- از ابو شريح خزاعی رضی الله عنه مروی است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: کسی که ايمان به خدا و روز آخرت دارد، بايد با همسايه اش نيکی کند، و کسی که ايمان بخدا و روز آخرت دارد، بايد مهمانش را اکرام کند، و کسی که ايمان بخدا و روز آخرت دارد، بايد سخن خير بگويد، يا اينکه سکوت اختيار نمايد.

 

310- وعن عائشة رضي اللَّه عنها قالت: قلت: يا رسول اللَّه إِنَّ لي جَارَيْن، فَإِلى أَيِّهما أُهْدِى؟ قال: « إلى أَقْربهمِا مِنْك باباً » رواه البخاري.

 

310- از عايشه رضی الله عنها روايت شده:

گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم! دو همسايه دارم به کدام يک هديه بفرستم؟

فرمود: هر کدام که دروازهء خانه اش به تو نزديکتر است.

 

311- وعن عبدِ اللَّه بن عمر رضي اللَّه عنهما قال: قال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « خَيْرُ الأَصحاب عِنْدَ اللَّهِ تعالى خَيْرُهُمْ لصـاحِبِه، وخَيْرُ الجيران عِنْدَ اللَّه تعالى خيْرُهُمْ لجارِهِ » رواه الترمذي وقال: حديث حسن.

 

311- از عبد الله بن عمر رضی الله عنهما روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: خوبترين ياران در نزد خداوند خوبترين شان برای يار خودش است، و خوبترين همسايگان در نزد خداوند، خوبترين شان برای همسايه اش می باشد.