باب سفارش و رفتار نيک با زنان

 

قال الله تعالي: {وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ} النساء: ١٩

و قال تعالی: { وَلَن تَسْتَطِيعُواْ أَن تَعْدِلُواْ بَيْنَ النِّسَاء وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلاَ تَمِيلُواْ كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِن تُصْلِحُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ غَفُوراً رَّحِيماً} النساء: ١٢٩

خداوند می فرمايد: و زندگانی کنيد با زنان بوجهی پسنديده. نساء:19

و ميفرمايد: و هر گز نتوانيد که ميان زنان بعدالت رفتار نمائيد، اگر چه نهايت رغبت کنيد، پس کلاً به آن ديگری تمايل ننمائيد که ديگری را معلق و بی سرنوشت سازيد، و اگر اصلاح کرده و پرهيزگاری نمائيد، حقا که خداوند آمرزنده و مهربان است. نساء: 129

 

273- وعن أبي هريرة رضي اللَّه عنه قال: قال رسول ُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «اسْتوْصُوا بِالنِّساءِ خيْرا، فإِنَّ المرْأَةَ خُلِقَتْ مِنْ ضِلَع، وَإِنَّ أَعْوجَ ما في الضِّلعِ أَعْلاه، فَإِنْ ذَهبتَ تُقِيمُهُ كَسرْتَه، وإِنْ تركتَه، لمْ يزلْ أَعوج، فاستوْصُوا بِالنِّسَاءِ » متفقٌ عليه.

      وفي رواية في الصحيحين: « المرْأَةُ كالضلعِ إِنْ أَقَمْتَها كسرْتَهَا، وإِنِ استَمتعْت بِهَا، اسْتَمتعْت وفِيها عَوجٌ » .

وفي رواية لمسلم: « إِنَّ المرْأَةَ خُلِقتْ مِن ضِلَع، لَنْ تَسْتقِيمَ لكَ علَى طريقةٍ ، فَإِنْ استمتعْت بِهَا، اسْتَمتَعْتَ بِهَا وفِيها عَوج، وإِنْ ذَهَبْتَ تُقيمُها كسرتَهَا، وَكَسْرُهَا طلاقُها» .

 

273- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: خواهان رفتار نيک با زنان شويد. زيرا زن از استخوان پهلوی چپ آفريده شده، و کجترين استخوانهای پهلو بالاتر آنست، اگر خواسته باشی راستش کنی، می شکنی، و اگر بگذاری، هميشه کج است. پس در مورد زنان همديگر را وصيت به خير نمائيد.

و در روايتی در صحيحين آمده که: زن مانند استخوان پهلو است، اگر راستش کنی، آنرا شکسته ای و اگر از آن استفاده کنی با کجی اش از آن بايد استفاده کنی.

در روايتی از مسلم آمده: زن از استخواهای پهلو آفريده شده، که هرگز به هيچ شکل برايت راست نمی شود، اگر از آن استفاده کنی بايد با کجی از آن استفاده کنی و اگر بروی که راستش کنی، آنرا می شکنی و شکستن آن طلاق است.

ش: در اين حديث تشبيه است چنانچه در روايت ديگری آمده که (المرأة کالضلع) نه اينکه حقيقتاً حواء از پهلوی آدم آفريده شده باشد و در سنت صحيحه چيزی در اين مورد نيامده، بلکه از فصل دوم سفر تکوين نقل شده و تأويل فرمودهء او تعالی که فرموده ( و خلق منها زوجها) اين است که زن را از نوع مرد آفريد، مثل فرمودهء او تعالی (والله جعل لکم من انفسکم ازواجاً).

 

274- وعن عبد اللَّه بن زَمْعَةَ رضي اللَّهُ عنه، أَنه سمعَ النبيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يخْطُب، وذكَر النَّاقَةَ والَّذِى عقَرهَا، فقال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِذِ انْبعث أَشْقَاهَا » انْبعثَ لَها رَجُلٌ عزِيزٌ، عارِمٌ منِيعٌ في رهْطِهِ » ثُمَّ ذكَرَ النِّساء، فَوعظَ فِيهن، فَقال: « يعْمِدُ أَحَدكُمْ فيجْلِدُ امْرأَتَهُ جلْد الْعَبْدِ فلَعلَّهُ يُضاجعُهَا مِنْ آخِر يومِهِ » ثُمَّ وَعَظهُمْ في ضحكهِمْ مِن الضَّرْطَةِ وقال: «لِمَ يضحكُ أَحَدَكُمْ مِمَّا يفعل؟ » متفق عليه.

 

274- از عبد الله بن زمعه رضی الله عنه روايت است که:

وی از رسول الله صلی الله عليه وسلم  شنيد که خطبه می خواند و از ناقهء صالح و کسی که آنرا پی نمود ياد کرده و فرمود: “اذ انبعث اشقاها” برای پی کردن آن مردی برانگيخته شد که در ميان قومش محترم و عزيز، و در عين حال نهايت مفسد بود، وبرای پی کردن آن بسرعت برخاست، سپس زنان را ياد نموده و در مورد شان پند داد و فرمود: يکی از شما برخاسته، زنش را مانند غلامش می زند، و شايد در آخر روزش با او مقاربت کند، سپس آنها را در مورد خندهء شان از باد صدا دار، نصيحت نموده فرمود: که چرا يکی از شما از آنچه انجام می دهد می خندد؟

 

275- وعن أبي هريرة رضي اللَّه عنه قال: قال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لا يَفْرَكْ مُؤْمِنٌ مُؤْمِنَةً إِنْ كَرِه مِنها خُلقاً رضِيَ مِنْها آخَرَ » أَوْ قال: « غيْرَهُ » رواه مسلم.

 

275- از ابوهريره رضی الله عنه روايت شده که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: هيچ مرد مؤمنی از هيچ زن مؤمنی بد نبرد، زيرا اگر اخلاقش را نمی پسندد، چيز ديگرش را می پسندد. يا گفت: از غير آن راضی می شود.

 

276- وعن عَمْرو بنِ الأَحْوَصِ الجُشميِّ رضي اللَّه عنه أَنَّهُ سمِعَ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم في حَجِّةِ الْوَداع يقُولُ بعد أَنْ حَمِدَ اللَّه تعالى ، وَأَثنَى علَيْهِ  وذكَّر ووعظ، ثُمَّ قال: « أَلا واسْتَوْصوا بِالنِّساءِ خَيْرا، فَإِنَّمَا هُنَّ عَوانٍ عَنْدَكُمْ لَيْس تمْلكُونَ مِنْهُنَّ شَيْئاً غيْرَ ذلِكَ إِلاَّ أَنْ يأْتِينَ بِفَاحشةٍ مُبيِّنةٍ ، فإِنْ فَعلْنَ فَاهْجُروهُنَّ في المضَاجع، واضْربُوهنَّ ضَرْباً غيْر مُبرِّح، فإِنْ أَطعنَكُمْ فَلا تبْغُوا عَلَيْهِنَّ سبيلا، أَلا إِنَّ لَكُمْ عَلَى نِسائِكُمْ حَقًّا، ولِنِسائِكُمْ عَلَيْكُمْ حقًّا، فَحَقُّكُمْ عَلَيْهنَّ أَن لا يُوطِئْنَ فُرُشكمْ منْ تَكْرهون، وَلا يأْذَنَّ في بُيُوتكمْ لِمن تكْرهون، أَلا وحقُّهُنَّ عَلَيْكُمْ أَن تُحْسنُوا إِليْهنَّ في كِسْوتِهِنَّ وَطعامهنَّ».   رواه الترمذى وقال: حديث حسن صحيح.

 

276- از عمرو بن الاحوص الجشمی رضی الله عنه روايت است که:

او در حجة الوداع از پيامبر صلی الله عليه وسلم بعد از اينکه حمد و ثنای او تعالی را گفته و پند داد و نصيحت کرد، شنيد که می فرمود: آگاه باشيد و در مورد زنان وصيت به خير نماييد، زيرا آنها نزد شما اسيرند، شما از آنها هيچ چيزی را بجز استمتاع مالک نيستيد، مگر اينکه عمل فحشاء را آشکار مرتکب شدند. اگر چنين کردند همبستری با آنان را ترک کنيد، و باز آنها را بزنيد، زدنی که نه چندان سخت باشد. اگر فرمان شما بردند، بر آنها راهی را جستجو مکنيد. با خبر باشيد، که همانا شما بر زنان تان حقی داريد، و زنان شما بر شما حقی دارند. حق شما بر آنان اينست که بر فرش شما کسانی را ننشانند که از آنها بد می بريد، و در خانهء تان به کسی اجازهء ورود ندهند که شما از آنان متنفريد. و آگاه باشيد که حق آنها بر شما اينست که به آنها در لباس شان و طعام شان نيکی و احسان کنيد.

 

277- وعن مُعَاويَةَ بنِ حَيْدةَ رضي اللَّه عنه قال: قلت: يا رسول اللَّه ما حَقُّ زَوْجَةِ أَحَدنَا عَلَيْه؟ قال: « أَن تُطْعمَها إِذَا طَعِمْت، وتَكْسُوهَا إِذَا اكْتَسيْتَ ولا تَضْربِ الْوَجهَ، وَلا تُقَبِّح، ولا تَهْجُرْ إِلاَّ في الْبَيْتِ » حديثٌ حسنٌ رواه أَبو داود وقال: معنى « لا تُقَبِّحْ» أَى : لا تقُلْ قَبَّحَكِ اللَّه.

 

277- از معاويه بن حيدة رضی الله عنه روايت است که:

گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم  زنان ما بر ما چه حقی دارند؟

فرمود: چون طعام خوردی طعام شان دهی و چون لباس پوشيدی او را لباس بپوشانی، بصورت زن سيلی مزن و باو نگو خدا ترا زشت سازد، و جز در خانه از او دوری مکن.

 

278- وعن أبي هريرة رضي اللَّه عنه، قال: قال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « أَكْمَلُ المُؤْمنين إِيمَاناً أَحْسنُهُمْ خُلُقا، وَخِياركُمْ خيارُكم لِنِسَائِهِم » رواه التِّرمذي وقال: حديثٌ حسنٌ صحيح.

 

278- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: کاملترين مؤمنان از روی ايمان کسی است که اخلاقش بهتر باشد، و بهترين شما، بهترين شما با زنان شان هستند.

 

279- وعن إِياس بنِ عبدِ اللَّه بنِ أبي ذُباب رضي اللَّه عنه قال: قال رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لاَ تَضْربُوا إِمَاءَ اللَّهِ » فَجاءَ عُمَرُ رضي اللَّه عنه إلى رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، فَقال: ذَئِرْنَ النِّساءُ عَلَى أَزْواجهن، فَرَخَّصَ في ضَرْبهِنَّ فَأَطاف بِآلِ رسولِ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم نِساءٌ كَثِيرٌ يَشْكونَ أَزْواجهُن، فقال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لَقَدْ أَطَافَ بآلِ بَيْت مُحمَّدٍ نِساءٌ كَثيرِ يشْكُونَ أَزْوَاجَهُنَّ لَيْسَ أُولِئك بخيارِكُمْ » رواه أبو داود بإسنادٍ صحيح.

 

279- از اياس بن عبد الله بن ابی ذباب رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: زنان را نزنيد. عمر رضی الله عنه خدمت آنحضرت صلی الله عليه وسلم آمده گفت: که زنان بر شوهران شان دلير شدند. همان بود که رسول الله صلی الله عليه وسلم  در زدن شان اجازت فرمود. سپس زنان بسياری به خانه های ازواج مطهرات آمده، از شوهران شان شکايت کردند، رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: همانا زنان بسياری به نزد اهل بيت محمد صلی الله عليه وسلم آمده، و از شوهران شان شکوه کرده اند. بدانيد که آنان برگزيده گان شما نيستند.

 

280- وعن عبدِ اللَّه بنِ عمرو بن العاص رضي اللَّه عنهما أَن رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: «الدُّنْيَا مَتَاع، وَخَيْرُ مَتاعهَا المَرْأَةُ الصَّالحةُ » رواه مسلم.

 

280- از عبد الله بن عمر وبن العاص رضی الله عنهما روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: دنيا همه اش متاع است و بهترين متاع دنيا زن صالح است.