باب به باز گرداندن امانت

 

قال الله تعالی: { إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا} النساء: ٥٨

و قال تعالی: { إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُوماً جَهُولاً} الأحزاب: ٧٢

 

خداوند می فرمايد: هرآينه خداوند شما را امر می کند که امانت ها را بمردمانش بسپاريد. نسآء: 58

و هم می فرمايد: همانا، عرض امانت کرديم بر آسمانها و زمين و کوهها همه از تحمل آن امتناع ورزيدند و انديشه کردند از آن و پذيرفت آنرا انسان، همانا انسان بسيار ستمگر و نادان بود. احزاب: 72

 

199- عن أَبي هريرة ، رضي اللَّه عنه، أن رسولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « آيَةُ المُنَافِقِ ثَلاثٌ: إِذَا حَدَّثَ كَذَب، وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَف، وإِذَا آؤْتُمِنَ خَانَ » متفقٌ عليه.

 وفي رواية : « وَإِنْ صَامَ وَصَلَّى وزعَمَ أَنَّهُ مُسْلِمٌ » .

 

199- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: نشانهء منافق سه است:

چون سخن زند، دروغ گويد.

و چون وعده کند، بدپيمانی نمايد.

و چون امين قرار داده شود، خيانت کند.

در روايتی آمده اگر چه نماز بخواند و روزه بگيرد و ادعا کند که او مسلمان است.

 

200- وعن حُذيْفَة بنِ الْيمان، رضي اللَّه عنه، قال: حدثنا رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، حَديثْين قَدْ رَأَيْتُ أَحدهُمَا، وَأَنَا أَنْتظرُ الآخَر: حدَّثَنا أَنَّ الأَمَانَة نَزلتْ في جَذْرِ قُلُوبِ الرِّجَال، ثُمَّ نَزَلَ الْقُرآنُ فَعلموا مِنَ الْقُرْآن، وَعلِمُوا مِنَ السُّنَّةِ ، ثُمَّ حَدَّثنا عَنْ رَفْعِ الأَمانَةِ فَقال: «يَنَـامُ الرَّجل النَّوْمةَ فَتُقبضُ الأَمَانَةُ مِنْ قَلْبِه، فَيظلُّ أَثَرُهَا مِثْلَ الْوَكْت، ثُمَّ ينامُ النَّوْمَةَ فَتُقبضُ الأَمَانَةُ مِنْ قَلْبِه، فَيظَلُّ أَثَرُهَا مِثْل أثرِ الْمَجْل، كجَمْرٍ دَحْرجْتَهُ عَلَى رِجْلك، فَنفطَ فتَراه مُنْتبراً وَلَيْسَ فِيهِ شَيءٌ » ثُمَّ أَخذَ حَصَاةً فَدَحْرجَهَا عَلَى رِجْلِه، فَيُصْبحُ النَّاسُ يَتبايَعون، فَلا يَكادُ أَحَدٌ يُؤدِّي الأَمَانَةَ حَتَّى يُقال: إِنَّ في بَنِي فَلانٍ رَجُلاً أَمِينا، حَتَّى يُقَالَ لِلَّرجل: مَا أَجْلدهُ مَا أَظْرَفه، مَا أَعْقلَه، وَمَا في قلْبِهِ مِثْقَالُ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلِ مِنْ إِيمانٍ. وَلَقَدْ أَتَى عَلَيَّ زَمَانٌ وَمَا أُبَالِي أَيُّكُمْ بايعْت، لَئِنْ كَانَ مُسْلماً ليردُنَّهُ عَليَّ دِينُه، ولَئِنْ كَانَ نَصْرانياً أَوْ يَهُوديًّا لَيُرُدنَّهُ عَلَيَّ سَاعِيه، وأَمَّا الْيَوْمَ فَما كُنْتُ أُبايُعُ مِنْكمْ إِلاَّ فُلاناً وَفلاناً » متفقٌ عليه.

 

200- از حذيفه بن اليمان رضی الله عنه روايت شده که گفت:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  برای ما دو حديث گفت که يکی را ديدم و اکنون منتظر ديگرش هستم. برای ما بيان داشت که امانت در ريشهء دلهای مردم فرود آمد و بعد از آن قرآن نازل شد و آنها به قرآن و سنت علم حاصل نمودند. سپس برای ما از برداشته شدن امانت صحبت نمود و فرمود: لحظه ايکه شخصی می خوابد، امانت از دلش برداشته می شود و علامت آن قدری می ماند، باز اندکی می خوابد و امانت از دلش برداشته می شود و اثر آن مثل آبله می ماند و مانند پارهء آتشی است که با پايت آنرا غلتاندی و مجروح گرديد و آنرا مشاهده می کنی که متورم شده در حاليکه در آن چيزی نيست، بعد سنگريزه را گرفته با پای خود لول داد و گفت: مردمی با هم خريد و فروش می کنند و هيچکس حاضر نمی شود که امانت را ادا کند تا اينکه گفته می شود: همانا در ميان قبيلهء بنی فلان مرد امينی وجود دارد تا به آن مرد گفته می شود که: چقدر چست و چالاک است! چقدر ظريف وخوش طبع است! چقدر هوشيار است! در حاليکه در دلش باندازهء دانهء سپندی ايمان وجود ندارد. و در زمانی قرار دارم که با هر کدام شما حاضرم بی باکانه معامله کنم، زيرا اگر مسلمان باشد، دينش آنرا بمن باز می گرداند و اگر نصرانی يا يهودی باشد، سرپرستش آنرا بمن خواهد گرداند، اما امروز حاضر نيستم که جز همراه فلانی و فلانی با کسی معامله کنم.

 

201- وعن حُذَيْفَةَ ، وَأَبي هريرة ، رضي اللَّه عنهما، قالا: قال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «يَجْمعُ اللَّه، تَباركَ وَتَعَالَى ، النَّاسَ فَيُقُومُ الْمُؤمِنُونَ حَتَّى تَزْلفَ لَهُمُ الْجَنَّةُ ، فَيَأْتُونَ آدَمَ صلواتُ اللَّه عَلَيْه، فَيَقُولُون: يَا أَبَانَا اسْتفْتحْ لَنَا الْجَنَّةَ ، فَيقُول: وهَلْ أَخْرجكُمْ مِنْ الْجنَّةِ إِلاَّ خَطِيئَةُ أَبِيكُم، لَسْتُ بصاحبِ ذَلِك، اذْهَبُوا إِلَى ابْنِي إبْراهِيمَ خَلِيل اللَّه، قَالَ: فَيأتُونَ إبْرَاهِيم، فيقُولُ إبْرَاهِيم: لَسْتُ بصَاحِبِ ذَلِك إِنَّمَا كُنْتُ خَلِيلاً مِنْ وَرَاءَ وراء، اعْمَدُوا إِلَى مُوسَى الذي كَلَّمهُ اللَّه تَكْلِيما، فَيَأْتُونَ مُوسَى ، فيقُول: لسْتُ بِصَاحِب ذلكَ، اذْهَبُوا إِلَى عِيسى كَلِمَةِ اللَّه ورُوحِهِ فَيقُولُ عيسَى : لَسْتُ بِصَاحِبِ ذلكَ. فَيَأْتُونَ مُحَمَّداً صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، فَيَقُومُ فَيُؤْذَنُ لَه، وَتُرْسَلُ الأَمانَةُ والرَّحِمُ فَيَقُومَان جنْبَتَي الصراطِ يَمِيناً وشِمالا، فيَمُرُّ أَوَّلُكُمْ كَالْبَرْقِ » قُلْت: بأَبِي وَأُمِّي، أَيُّ شَيءٍ كَمَرِّ الْبَرْق؟ قال: « أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ يمُرُّ ويَرْجعُ في طَرْفَةِ عَيْن؟ ثُمَّ كَمَرِّ الريحِ ثُمَّ كَمرِّ الطَّيْر؟ وَأَشَدُّ الرِّجالِ تَجْرِي بهمْ أَعْمَالُهُم، ونَبيُّكُمْ قَائِمٌ عَلَى الصرِّاطِ يَقُول: رَبِّ سَلِّم، حَتَّى تَعْجِزَ أَعْمَالُ الْعَبَاد، حَتَّى يَجئَ الرَّجُلُ لا يَسْتَطِيعُ السَّيْرَ إلاَّ زَحْفا، وفِي حافَتَي الصرِّاطِ كَلالِيبُ مُعَلَّقَةٌ مَأْمُورَةٌ بأَخْذِ مَنْ أُمِرَتْ بِه، فَمَخْدُوشٌ نَاجٍ وَمُكَرْدَسٌ في النَّارِ » وَالَّذِي نَفْسُ أَبِي هُرَيْرَةَ بِيَدِهِ إِنَّ قَعْرَ جَهنَّم لَسبْعُونَ خَريفا. رواه مسلم.

 

201- از حذيفه و ابوهريره رضی الله عنهما روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم  فرمود: خداوند تبارک و تعالی مردم را جمع می کند پس مسلمانها برمی خيزند تا اينکه بهشت به ايشان نزديک می شود و نزد آدم عليه السلام آمده می گويند: ای پدر در خواست کن که بهشت به روی ما باز شود.

او می گويد: آيا جز خطای پدر شما چيز ديگری شما را از بهشت بيرون ساخت؟ اين کار از من ساخته نيست، به نزد پسرم ابراهيم برويد.

گفت: باز نزد ابراهيم عليه السلام می آيند، او می گويد اين کار از من ساخته نيست همانا من در عقب عقب خليلی بودم (از راه تواضع اين سخن را می فرمايد) برويد به نزد موسی عليه السلام که خداوند با او صحبت نموده است. نزد موسی عليه السلام می آيند، او می گويد: اين کار از من ساخته نيست، برويد بسوی عيسی عليه السلام، کلمهء خدا و روح خدا. عيسی عليه السلام می فرمايد: اين کار از من ساخته نيست. و باز به نزد محمد صلی الله عليه وسلم می آيند. آنحضرت صلی الله عليه وسلم برمی خيزند و بر ايشان اجازت داده می شود وامانت و رحم رها گرديده در دو طرف و در راست و چپ صراط می ايستند. اولين شما مانند برق می گذرد.

گفتم: پدر و مادرم فدايت باد، چه چيز مانند گذشتن برق است؟

فرمود: آيا نديديد چطور با بهم زدن چشم می گذرد و باز می گردد، مانند گذشتن و مرور کردن باد، باز مانند رد شدن وگذشتن پرنده و دويدن مردان که اعمال شان آنها را رد می کند و پيامبر شما صلی الله عليه وسلم بر صراط ايستاده است و می گويد: پروردگارا سلامت شان بدار، سلامت شان بدار تا اينکه اعمال بندگان از گذشتاندن سريع آنها عاجز می شود که جز به خزيدن نمی توانند، حرکت کنند تا که شخص می آيد در دو طرف صراط آهنهايی قرار دارد، آهنهايی مثل سيخ کباب، آويزان که بگرفتن هر کسی که مأمور گردد مکلف است. پس آنکه خراشه شود نجات می يابد و کسانيکه محکم بسته می گردند در دوزخ اند و قسم بذاتی که جان ابوهريره در حيطهء قدرت اوست، همانا عمق جهنم هفتاد هزار سال است.

 

202- وعن أَبِي خُبَيْبٍ بضم الخاءِ المعجمة  عبد اللَّهِ بنِ الزُّبَيْر، رضي اللَّه عنهما قال: لَمَّا وَقَفَ الزبَيْرُ يَوْمَ الْجَمَلِ دَعانِي فَقُمْتُ إِلَى جَنْبِه، فَقال: يَا بُنَيَّ إِنَّهُ لا يُقْتَلُ الْيَوْمَ إِلاَّ ظَالِمٌ أَوْ مَظْلُوم، وإِنِّي لاأُرَنِي إِلاَّ سَأُقْتَلُ الْيَومَ مَظْلُوماً، وَإِنَّ مِنْ أَكْبَرِ هَمِّي لَدَينْيِ أَفَتَرَى دَيْنَنَا يُبْقى مِنْ مالنا شَيْئا؟ ثُمَّ قال: بعْ مَالَنَا واقْضِ دَيْنِي، وَأَوْصَى بالثُّلُث، وَثُلُثِهُ لبنيه، يَعْنِي لبَنِي عَبْدِ اللَّه بن الزبير ثُلُثُ الثُّلُث. قال: فَإِن فَضلِ مِنْ مالِنَا بعْدَ قَضَاءِ الدَّيْنِ شَيءٌ فثُلُثُهُ لِبَنِيك، قَالَ هِشَام: وكان وَلَدُ عَبْدِ اللَّهِ قَدْ ورأى بَعْضَ بَني الزبَيْرِ خُبيبٍ وَعَبَّاد، وَلَهُ يَوْمَئذٍ تَسْعَةُ بَنينَ وتِسعُ بَنَات. قَالَ عَبْدُ اللَّه: فَجَعَل يُوصِينِي بديْنِهِ وَيَقُول: يَا بُنَيَّ إِنْ عَجزْتَ عنْ شَيءٍ مِنْهُ فَاسْتَعِنْ عَلَيْهِ بموْلاي. قال: فَوَاللَّهِ مَا دَريْتُ ما أرادَ حَتَّى قُلْتُ  يَا أَبَتِ مَنْ مَوْلاَك؟ قال: اللَّه. قال: فَواللَّهِ مَا وَقَعْتُ في كُرْبَةٍ مِنْ دَيْنِهِ إِلاَّ قُلْتُ: يَا مَوْلَى الزبَيْرِ اقض عَنْهُ دَيْنَه، فَيَقْضِيَه. قال: فَقُتِلَ الزُّبَيْرُ وَلَمْ يَدَعْ دِينَاراً وَلاَ دِرْهَماً إِلاَّ أَرَضِين، مِنْهَا الْغَابَةُ وَإِحْدَى عَشَرَةَ داراً بالْمَدِينَةِ . وداريْن بالْبَصْرَةِ ، وَدَارَاً بالْكُوفَة وَدَاراً بِمِصْر. قال: وَإِنَّمَا كَانَ دَيْنُهُ الذي كَانَ عَلَيْهِ أَنَّ الرَّجُلَ يَأْتَيهِ بِالمال، فَيَسْتَودِعُهُ إِيَّاه، فَيَقُولُ الزُّبيْرُ: لا وَلَكنْ هُوَ سَلَفٌ إِنِّي أَخْشَى عَلَيْهِ الضَّيْعةَ . وَمَا ولِي إَمَارَةً قَطُّ وَلا جِبَايةً ولا خَراجاً ولا شَيْئاً إِلاَّ أَنْ يَكُونَ في غَزْوٍ مَعَ رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، أَوْ مَعَ أَبِي بَكْر وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ رضي اللَّه عنهم، قَالَ عَبْدُ اللَّه: فَحَسَبْتُ مَا كَانَ عَلَيْهِ مِنَ الدَّيْنِ فَوَجَدْتُهُ أَلْفَيْ أَلْفٍ وَمائَتَيْ أَلْفٍ، فَلَقِيَ حَكِيمُ بْنُ حِزَامٍ عَبدَ اللَّهِ بْن الزُّبَيْرِ فَقال: يَا ابْنَ أَخِي كَمْ عَلَى أَخِي مِنَ الدَّيْن؟ فَكَتَمْتُهُ وَقُلْت: مِائَةُ أَلْف. فَقال: حَكيم: وَاللَّه مَا أَرى أَمْوَالَكُمْ تَسعُ هَذِه، فَقَالَ عَبْدُ اللَّه: أَرَأَيْتُكَ إِنْ كَانَتْ أَلْفَي أَلْف؟ وَمِائَتَيْ أَلْف؟ قال: مَا أَرَاكُمْ تُطِيقُونَ هَذَا، فَإِنْ عَجَزْتُمْ عَنْ شَىْء مِنْهُ فَاسْتَعِينُوا بِي. قال: وكَانَ الزُّبَيْرُ قدِ اشْتَرَى الْغَابَةَ بِسَبْعِينَ ومِائَة أَلْف، فَبَاعَهَا عَبْدُ اللَّهِ بِأْلف ألفٍ وسِتِّمِائَةِ أَلْف، ثُمَّ قَامَ فَقال: مَنْ كَانَ لَهُ عَلَى الزُّبَيْرِ شَيْء فَلْيُوافِنَا بِالْغَابَةِ ، فأَتَاهُ عبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعفر، وكَانَ لَهُ عَلَى الزُّبَيْرِ أَرْبعُمِائةِ أَلْف، فَقَالَ لعَبْدِ اللَّه: إِنْ شِئْتُمْ تَرَكْتُهَا لَكُم؟ قَالَ عَبْدُ اللَّه: لا، قال فَإِنْ شِئْتُمْ جعَلْتُمْوهَا فِيمَا تُؤخِّرُونَ إِنْ أَخَّرْتُم، فقال عَبْدُ اللَّه: لا، قال: فَاقْطَعُوا لِي قِطْعَةً ، قال عبْدُ اللَّه: لَكَ مِنْ هاهُنا إِلَى هاهُنَا. فَبَاعَ عَبْدُ اللَّهِ مِنْهَا فَقَضَى عَنْهُ دَيْنَه، وَوَفَّاهُ وَبَقِيَ منْهَا أَرْبَعةُ أَسْهُمٍ وَنِصْف، فَقَدم عَلَى مُعَاوِيَةَ وَعَنْدَهُ عَمْرُو بْنُ عُثْمَان، وَالْمُنْذِرُ بْنُ الزُّبيْر، وَابْن زَمْعَةَ . فقال لَهُ مُعَاوِيَةُ : كَمْ قَوَّمَتِ الْغَابَة؟ قال: كُلُّ سَهْمٍ بِمائَةِ أَلْفٍ قال: كَمْ بَقِي مِنْهَا؟ قال: أَرْبَعَةُ أَسْهُمٍ ونِصْف، فقال الْمُنْذرُ بْنُ الزَّبَيْر: قَدْ أَخَذْتُ مِنْهَا سَهْماً بِمائَةِ أَلْف، وقال عَمْرُو بنُ عُثْمان: قَدْ أَخَذْتُ مِنْهَا سَهْماً بِمِائَةِ أَلْف. وقال ابْن زمْعَةَ : قَدُ أَخَذْتُ مِنها سَهْماً بِمِائَةِ أَلْف، فَقَالَ مُعَاوِيةُ : كَمْ بَقِيَ مِنْهَا؟ قال: سَهْمٌ ونصْفُ سَهْم، قال: قَدْ أَخَذْتُهُ بِخَمسينَ ومائَةِ ألف. قال: وبَاعَ عَبْدُ اللَّه بْنُ جَعْفَرٍ نصِيبَهُ مِنْ مُعَاوِيَةَ بسِتِّمِائَةِ أَلْفٍ. فَلَمَّا فَرغَ ابنُ الزُّبَيْرِ مِنْ قََضاءِ ديْنِهِ قَالَ بَنُو الزُّبْير: اقْسِمْ بَيْنَنَا مِيراثَنَا. قال: وَاللَّهِ لا أَقْسِمُ بيْنَكُمْ حَتَّى أَنَادِيَ بالموسم أَرْبَع سِنِين: أَلا مَنْ كان لَهُ عَلَى الزُّبَيَّرِ دَيْنٌ فَلْيَأْتِنَا فَلْنَقْضِه. فَجَعَلَ كُلُّ سَنَةٍ يُنَادِي في الْمَوسم، فَلَمَّا مَضى أَرْبَعُ سِنينَ قَسم بَيْنَهُمْ ودَفَعَ الثُلث وكَان للزُّبَيْرِ أَرْبَعُ نِسْوةٍ ، فَأَصاب كُلَّ امْرَأَةٍ أَلْفُ أَلْفٍ ومِائَتَا أَلْف، فَجَمِيعُ مَالِهِ خَمْسُونَ أَلْف أَلْفٍ ومِائَتَا أَلْف. رواه البخاري.

 

202- از ابو خبيب عبد الله بن زبير بن عوام رضی الله عنهما روايت است که گفت:

چون زبير رضی الله عنه در روز جمل ايستاد، مرا خواست و من در کنارش ايستادم، بعد گفت: ای پسرکم امروز بجز ظالم يا مظلوم کسی کشته نمی شود، گمان نمی کنم، مگر اينکه امروز بزودی بقتل خواهم رسيد و بزرگترين غم من در رابطه با قرض من است. آيا فکر می کنی که قرض ما چيزی از مال ما را بگذارد؟ بعد گفت: ای پسرم مال مرا بفروش و قرضم را ادا کن و بر يک سوم سهم مال خود وصيت نمود، اينکه ثلث آن از فرزندان او باشد، يعنی برای فرزندان عبد الله بن زبير رضی الله عنهما سوم حصهء ثلث باشد و گفت: اگر چيزی بعد از دای قرض ماند پس ثلث آن برای فرزندان تو باشد.

هشام گفت: برخی از فرزندان عبد الله برابر با بعضی از اولادهای زبير رضی الله عنه، خبيب و عباد بودند در حاليکه 9 پسر و 9 دختر داشت.

عبد الله گفت: او مرا به قرض خويش وصيت نموده و می گفت: ای پسرم اگر از ادای چيزی از آن عاجز ماندی از مولايم ياری طلب، آنرا بگفت و بخدا قسم ندانستم که کدام کس مقصود اوست!

گفتم: ای پدرم، مولايت کيست؟

گفت: الله.

وی گفت: مشکلی در قرض او پيدا نشد، مگر اينکه گفتم: ای مولای زبير قرض او را ادا کن واو ادايش می نمود.

راوی گفت: زبير رضی الله عنه کشته شد در حاليکه درهم و ديناری از خود بارث نگذاشته بود، مگر زمينهايی که قسمتی از آن جنگل بود و يازده خانه در مدينه و 2 خانه در بصره، يک خانه در کوفه و يک خانه در مصر.

گفت: قرضی که بر زبير بود اين بود که شخصی می آمد تا چيزی را به نزد او وديعت گذارد و زبير رضی الله عنه ميگفت: نه، ولی اين قرض است، من می ترسم که مالت گم شود و من هرگز امارت و باج گيری و خراجی بدارم، مگر چيزی از غنايم که در غزوات با رسول الله صلی الله عليه وسلم  و ابوبکر و عمر و عثمان رضی الله عنهم نصيبم شده است. عبد الله رضی الله عنه گفت: من قرضهای او را حساب کردم و ديدم که قرض او 2 هزار هزار و دو صد هزار است.

حکيم بن حزام با عبد الله بن زبير رضی الله عنهما روبرو شده و گفت: ای برادرزاده قرض برادرم چقدر است؟ من آنرا پوشيده داشتم و گفتم: صدهزار. او گفت: بخدا فکر نمی کنم مالهای شما گنجايش آنرا داشته باشد. گفتم: چه فکر می کنی، اگر قرضهايش دو هزار هزار و دوصد هزار باشد؟ گفت: فکر نمی کنم که شما توانايی اين کار را داشته باشيد، اگر از ادای قسمتی از آن عاجز شديد از من کمک بخواهيد.

گفت: زبير رضی الله عنه جنگل را به صدو هفتاد هزار خريده بود و عبد الله رضی الله عنه آن را به هزار هزار و ششصد هزار فروخت. سپس  برخاست و گفت: هر کس که بر زبير رضی الله عنه قرض دارد بايد در جنگل نزد ما بيايد. بعداً عبد الله بن جعفر رضی الله عنه آمد که چهارصد هزار از زبير رضی الله عنه می خواست و برای عبد الله گفت: اگر بخواهيد آنرا برای شما واگذارم؟ عبد الله رضی الله عنه گفت: نه! گفت: پس يک قطعه زمينی برايم بدهيد. عبد الله گفت: از اينجا تا اينجا از تو باشد و عبد الله قسمتی از آنرا فروخته قرض او را (پدرش را) ادا کرد و چارونيم سهم از آن ماند و بنزد معاويه رضی الله عنه آمد و ديد که عمرو بن عثمان بن منذر بن زبير و ابن زمعه در نزد او نشسته اند. معاويه گفت: که قيمت جنگل چقدر شد؟

گفت: هر سهم به صد هزار.

گفت: چقدر از آن باقی مانده؟

گفت: چهار و نيم سهم.

منذر گفت: يک سهم آنرا به صد هزار خريدم.

معاويه گفت: چقدر ماند؟

گفت: يک و نيم سهم.

گفت: آنرا به صدو پنجاه هزار خريدم. راوی گفت: عبد الله بن جعفر رضی الله عنه سهم خود را به ششصد هزار به معاويه فروخت. چون پسر زبير از ادای قرضش فراغت يافت، فرزندان زبير رضی الله عنه گفتند: ميراث ما را قسمت کن.

گفت: بخدا قسم آنرا تقسيم نمی کنم تا چهار سال در موسم حج اعلان کنم که: آگاه باشيد هر کس که بر زبير رضی الله عنه  قرضی دارد بيايد که حق او را بدهيم و چون چهار سال گذشت آنرا تقسيم نمود و يک سوم آنرا طبق وصيتش داد. زبير رضی الله عنه چهار زن داشت که برای هر زنش، هزار هزار و دو صد هزار می رسيد و تمام مال او پنجاه هزار هزار و دو صد هزار بود.

ش: الا ظالم او مظلوم، زيرا يا صحابی ايست که تأويل نموده که او مظلومانه کشته می شود و يا غير صحابی ايست که برای دنيا می جنگد و او ظالم بشمار می رود.