ایمل خان فیضی

هفت ماه بعد از دستگیری ملا برادر آخُند، فرد شماره دوم در رهبری طالبان، توسط نیروهای امنیتی پاکستان، روزنامه های امریکائی اکنون بقول از مقامات پاکستانی افشاء نمودند که این توقیف بدلیل خاتمه دادن به مذاکرات پنهانی صلح ملا برادر با حکومت کابل صورت گرفته است.

یک مامور نظامی پاکستان که نخواسته است نام او ذکر گردد، به روزنامۀ “د نیویارک تایمز” گفته است که «ما برادر و دیگران را گرفتار نمودیم زیرا آنها تلاش داشتند تا بدون ما معامله نمایند.»

منبع افزده است که «ما از طالبان حراست میکنیم. آنها به ما وابسته اند. ما به آنها اجازه نمیدهیم تا با کرزی و هند معامله نمایند.»

اکنون د نیویارک تایمز بقول از یک مامور نظامی پاکستان نوشته است که ملا برادر حالا در یک منزل امن ِ مربوط به سازمان استخباراتی پاکستان، به راحتی زندگی میکند.

در حالیکه برخی ها در امریکا این ادعا تازۀ پاکستان را رد میکنند، یک مقام بلند پایۀ ناتو در افغانستان با تأئید این خبر، به روزنامۀ د نیویارک تایمز گفته است که «گرفتاری ملا برادر توسط پاکستانی ها به هدف کنترول مذاکرات، مطلقاً باورکردنی است.»

چگونگی گرفتاری ملا برادر

در یکی از روزهای ماه جنوری سال روان در شهر کراچی، ملا برادرآخُند فقط چند ساعت بعد ازآنکه تلیفون موبائل خود را روشن مینماید، توسط نیروهای امنیتی پاکستان و به کمک تخنیکی مامورین استخباراتی امریکا، دستگیر میشود. به تعقیب این دستگیری، 22 تن از رهبران دیگر طالبان نیزتوسط پاکستان توقیف میگردند. در روزهای بعدی این دستگیری ها، تحلیل و برداشت برخی ها، بشمول نویسنده، این بود که «اختلاف نظرها، عدم مشورت ملا برادر با سازمان استخباراتی پاکستان و تلاش های اخیردولت کرزی برای مذاکره با مخالفین، دلایل اساسی گرفتاری ملا برادر و نزدیکان او میباشد.»

به اساس معلومات برخی از منابع رسمی، پاکستان ملا برادر را بیشتر تحت تأثیر و نفوذ کابل دانست و احتمال اینکه مذاکرات پنهانی میان کابل و ملا برادر، میتواند طرح امریکا باشد، را جدی گرفت. ستراتیژی پاکستان برای افغانستان روی اصول ِ چون: داشتن نفوذ قاطع بالای طالبان، خنثی کردن اهداف هند در افغانستان و کوشش برای شکل و جهت دادن سیاست داخلی افغانستان به نفع انکشور، استوار میباشد. این چنین مذاکرات، بدون اشتراک و حمایت پاکستان، پالیسی آنکشور برای افغانستان را با خطر مواجع میساخت .

یک ژورنالیست هالندی، نویسندۀ کتابی دربارۀ حامد کرزی، در کتابش از تماس های بین حامد کرزی و ملا برادر که هردو متعلق به قوم پوپلزی اند، یادآورشده است. نویسندۀ این کتاب طی یک سفر به اورزگان، اطلاع یافته بود که ملا برادر درجریان چند سال اخیر به کابل سفر نموده بود.

تماس های گرم میان رییس جمهور کرزی و ملا برادر، قبل از گرفتاری وی، باعث گردیده بود تا رییس جمهور کرزی طرح مذاکره با طالبان را بیشتر از پیش جدی گیرد، ولی ستراتیژیست های پاکستانی، آیندۀ این مذاکرات و خودسری های ملا برادر را درمخالفت با اهداف و تلاش آنها برای رسیدن به یک «عمق ستراتیژیک» در افغانستان- منطقه یافتند.

قابل یادآوریست که بعد از گرفتاری رهبران طالبان توسط دولت پاکستان، حکومت کابل و کای آیده، نمایندۀ اسبق سازمان ملل برای افغانستان، هر دو این گرفتاری ها را شدیداً به انتقاد گرفته اظهار نمودند که این کار باعث مختل شدن مذاکرات با طالبان گردید و پاکستان این کار را عمداً انجام داده است.

کای آیده دراولین مصاحبۀ خود بعد از ختم ماموریت دوساله در افغانستان، آشکاراً تأیید نمود که حکومت کابل و دفتر وی از مدت یک سال با رهبران طالبان در خارج از افغانستان تماس های مخفی داشته اند. او درمصاحبۀ بتاریخ 19 مارچ، به بی بی سی گفت که توقیف رهبران طالبان توسط پاکستان یک «چینل تماس های مخفی» میان سازمان ملل و طالبان را مطلقاً متوقف ساخت. کای آیده طی این مصاحبه روشن ساخت که این مذاکرات مخفی شامل دیدارهای در دوبی و دیگرجاها بوده است.

گفتۀ فوق را اکنون، نیویارک تایمز تأئید کرده نوشته است که «انجنیرابراهیم، معاون اسبق استخبارات افغانستان با گروپ از طالبان در دُبی دیدارنموده بود.» به باور آیده، گرفتاری سران طالبان یک اثر «منفی» را بالای تلاش های که برای دریافت یک راه حل سیاسی به جنگ هشت سالۀ افغان درجریان بود، بجا گذاشت.

مقامات دولتی در کابل به رسانه ها گفته بودند که خبر دستگیری ملا برادرمیتواند خبرخوب باشد برای افکارعامه، ولی برای دولت افغانستان، این میتواند تأثیر منفی داشته باشد. منبع افزوده بود که “برای ما این سهل تر بود تا با او مذاکره کنیم.”

بازهم نقش منفی پاکستان در سناریوی جنگ افغانستان

حال، تقریباً هفت ماه بعد از گرفتاری ملا برادرو سالها بعد از اصراری کابل مبنی برموجودیت لانه های تروریزم در خاک پاکستان، روزنامه نیویارک تایمز بقول از یک مامور امنیتی پاکستان مینویسد که مقامات آنکشور(پاکستان) میدانند که رهبری طالبان درکجاست. به گفته این مامور امنیتی پاکستان، به رهبران طالبان علیه انجام هرنوع مذاکرات بدون اجازه آنها (پاکستان) در آینده، اخطار جدی داده شده است.

بعد از نشر اسناد محرمانۀ وزارت دفاع امریکا از جنگ افغانستان و افشاء دخالت مستقیم سازمان استخباراتی پاکستان در امور افغانستان توسط “ویکی لیکس”، نشر این گزارش تازۀ نیویارک تایمز، یک رسانۀ معتبرغربی، یکبار دیگر نقش منفی پاکستان را در سناریوی جنگ افغانستان آشکار میسازد، اما آیا این افشاءگری میتواند هدف خاص سیاسی را دنبال کند؟