كوهستانی

برخی منابع پاکستانی اخیرا تایید كرده اند كه دستگیری ملا عبدالغنی مشهور به برادر معاون ملا محمد عمر رهبر گروه طالبان، در ماه جنوری سال جاری میلادی، با پلان گذاری سازمان استخباراتی اردوی این كشور و برای کارشکنی در مذاکرات طالبان و دولت افغانستان صورت گرفته است. انتشار این خبر نشان می دهد كه پاكستان همچنان كه در گذشته نسبت به افغانستان بازی دو گانه داشته است، اكنون نیز بر خلاف ادعاهای خود مبنی بر همكاری با افغانستان، همان نوع بازی را به پیش می برد.

زمانی كه ملا عبدالغنی معروف به ملا برادر معاون ملا محمد عمر سرکرده گروه طالبان در ماه جنوری سال جاری میلادی در یك عملیات محرمانه مشترك سازمان اطلاعات مركزی امریكا و آی اس آی در بندر کراچی بازداشت شد، مقامات پاكستانی با راه اندازی مانور های وسیع تبلیغاتی سعی می كردند تا آن را یك دستاورد كلان در عرصه مبارزه مشترك با تروریزم جلوه دهند. اما اكنون حقایق در مورد این موضوع افشا می گردد و معلوم می شود كه این كار در راستای مبارزه مشترك با تروریزم صورت نگرفته است، بلكه یك شگرد خاص از سوی آی اس آی بوده است كه برای اخلال در روند مذاكره میان مخالفان مسلح دولت افغانستان با دولت به انجام رسیده است.

برخی منابع پاکستانی که خواسته اند نامشان محفوظ بماند، اعلام کرده اند كه سازمان استخباراتی اردوی پاكستان ” آی اس آی” این كار را به منظور اخلال در روند مذاکرات صلح بین عبدالغنی برادر و دولت افغانستان که بدون مشارکت پاکستان بطور محرمانه در حال برگزاری بوده است،‌انجام داده است. بر پایه این خبرها، ملا عبدالغنی معروف به برادر، در پی این بوده است تا در پروسه مذاكره میان دولت و طالبان نقش بگیرد و كوشش كند تا این مذاكره به نتیجه برسد. اما با آگاهی سازمان استخباراتی پاكستان از این موضوع، ملا عبدالغنی معروف به برادر از سوی آی اس آی دستگیر شده است تا پلان مذاكرات مستقلانه میان طالبان و دولت افغانستان با مانع برخورد كند و از عملی شدن بازماند.

آنگونه كه در خبر مربوط به دستگیری ملا برادر آمده است، رهبران آی اس آی بخاطر متوقف كردن روند مذاكره میان حكومت افغانستان و گروه طالبان، تنها به دستگیری ملا برادر اكتفا نكرده است، بلكه تا چند هفته پس از دستگیری عبدالغنی معروف به ملا برادر، نیروهای امنیتی پاکستان بیش از 23 تن دیگر از رهبران طالبان را نیز كه مایل به تعقیب پروسه صلح بوده اند، دستگیر كرده اند.

نتیجه این دستگیری ها باعث گردید تا مذاکرات طالبان و دولت افغانستان كه از جانب دولت افغانستان نیز از آن حمایت صورت می گرفت، متوقف گردد. این در حالیست كه اگر این مذاكره ها ادامه پیدا می كرد، امكان اینكه تا كنون یك راه حل برای بیرون رفت از مشكل موجود در افغانستان پیدا می گردید، بسیار زیاد بود و می توانست در این هفت ماه كه از دستگیری ملا برادر می گذرد، شرایط را تغییر دهد.

دولت افغانستان برای اینكه بتواند با مخالفان مسلح خود مذاكره كند، تدابیر بسیار جدی را به كار گرفته است. یكی از این تدابیر، برگزاری جرگه مشورتی صلح در كابل بود. همچنین دولت در ادامه سیاست خود مبنی بر مذاكره و گفتگو با طالبان، بسیاری از خواسته های مطرح شده در جرگه صلح را عملی كرده است. یكی از این خواسته ها آزادی شماری از افرادی است كه به ظن همكاری با طالبان بازداشت شده و اكنون در بررسی مجدد بر روی دوسیه های شان ثابت گردیده است كه این افراد نقش بسیار زیادی در رهبری عملیات های طالبان در شهرها و جاده ها نداشته اند.

اما برنامه ریزی های دو پهلو و دوگانه و كجدار و مریز پاكستان باعث گردیده است تا سیاست مبتنی بر مذاكره دولت افغانستان نیز نتواند نتیجه بهتری بدست بیاورد. زیرا دولت پاكستان با دستگیر كردن آن دسته از طالبانی كه طرفدار مذاكره با دولت كابل بوده اند، جریان مذاكره میان دولت افغانستان و گروه طالبان را كه مورد حمایت بسیاری از كارشناسان سیاسی و دولت های منطقه نیز قرار داشته و حتی در سطح بین المللی نیز از آن حمایت صورت گرفته است را تحت تاثیر قرار داده و متوقف كرده است.

آنچه باعث گردیده است تا پاكستان به چنین كاری دست بزند، این است كه سران اسلام آباد نمی خواهند، برنامه ریزی ها در مورد افغانستان، بصورت مستقلانه صورت بگیرد. اسلام آباد در طول چهل سال گذشته همواره سعی كرده است تا بر دولت كابل و سیاست هایی كه در كابل صورت می گیرد، نفوذ داشته باشد و تسلط اسلام آباد بر كابل برقرار باشد. همین موضوع باعث گردیده است تا این مقام ها از مذاكره میان طالبان و دولت افغانستان نیز جلوگیری كرده و در مسیر آن ایجاد اخلال كنند.

به نظر می رسد بهترین راه برای اینكه این حربه پاكستان در ادامه نتواند كارساز واقع گردد، این است كه از جانب دولت افغانستان كوشش صورت گیرد تا با اطلاع رسانی وسیع در زمینه مذاكره با طالبان و ایجاد انگیزه میان طالبانی كه می توانند خارج از تسلط و كنترول پاكستان كار و فعالیت كنند، انگیزه های قوی را در راستای مذاكره ایجاد كرده و به این طریق از گسترش نفوذ پاكستان بر معاملات و تصمیم گیری های مربوط به افغانستان نیز جلوگیری كنند.