الحاج خواجه غلام جيلاني شبل

اگر به نمايش گذاشتن تمثال دختر هشت ساله يي كه تنها وارث يك خانوادۀ‌سيزده نفري قرباني جنگ ناخواسته است و بار جنازه هاي دوازده نفر عزيزان در خون طپيده و درآتش باروت سوخته اش را براي بردن به قبرستان بر دوش همت افغاني اش مي كشد، نزد سياست بازان بازي عاطفي و تبلور مقولۀ‌جلب ترحم در عمل باشد، آنچه را قلم من مي نالد، نالۀ‌خاموش فريادي است كه از گلوي گرفته و سينۀ‌صد پارۀ‌ما در وطن كه سوگمندانه بينوايي فرزندانش را مي مويد، بر ميخيزد. اين فرياد انعكاس ضجۀ‌انسانيت است كه به حال خانواده هاي در هم پاشيدۀ‌افغان بلند مي شود.

آنگاه كه در گير و دار ميدان كار زار جنگ براي قدرت و كرسي، هر كس هر چيزي را از دست داد و هر ناكس و بي چيزي با چيز ها رسيد، از ميان نا خوانده ها و نا دانسته ها همه كس بر خاست و اينجا و آنجا دم و دستگاه هاي عريض و طويلي قد بر افراشت كه تصورش نمي رفت. در آن ميان تنها كساني آسيب ديدند كه از آنها به نام اكثريت خاموش نامبرده مي شود. آنها هيچ چيزي نيندوختند و همه چيز شان را از دست دادند، جنگ سالار و قوماندان نشدند، پاتكي نگسترانيدند و مردم را نچاپيدند، كسي را نكشتند ولي كشته شدند، گروگان نگرفتند ولي به اسارت رفتند بر دل زنان و مادران شان داغ مرگ فرزند، شوهر، برادر و پدر نشست، گريه كردند، آه كشيدند، با غمها و دردها آشنا شدند، اثاث البيت شان به غارت رفت، خانه و كاشانۀ‌شان ويران و برباد شد، همه گونه بدبختي و رنج را به نظاره نشستند اما همت شان را نباختند. در برابر نا ملايمات سر خم نكردند، از پا نه نشستند و با هر رنجي كه بود براي به حركت آوردن چرخ زنده گي رزميدند. فرزندان پدر مردۀ‌شان آواره و سرگردان شدند، مجال آموزش نيافتند و در فقر و سيه بختي پرورش يافتند.

زنان و دختران شان براي كمايي لقمه ناني براي خود و خانواده هاي بي نان آور شان به شاق ترين كارها تن در دادند. آنجا كه كارخانه و كارخانه بود شانه و بازوي شان را به كار گرفتند اما در جايي كه كار نبود با ناگذيري دست طلب و تگدي پيش هر كس و ناكس دراز كردند، از برابر ديده گان هوسناك آدمان گرگ صفت و بوالهوس عبور كردند و دستان پاك و بي آلايش شان پيش مردان به ظاهر مسلماني دراز شد كه به جاي كف خالي به ساعد سپيد شان چشم دوختند.

با گذشت زمان و تحول احوال ما به آينده باور مند شديم تصوير و تصوري از سعادت در ذهن هاي خسته و ناتوان ما نقش بست. اما گويي قرعۀ‌نگون بختي را به نام افغان ها زده اند كه يكبار ديگر مصيبت عظيمي با چهرۀ‌زشت جنگ ديگر براي تحميل و ترويج خواست و اسلوب زنده گاني بيگانه دست به دست فقر، مرض، فساد، نا اميدي و بي باوري، يكي كرده خانواده هاي افغان را آماج قرار داد. بم و باروت راه كاشانه هاي گلين شان را مي يابد و به خاك و خون شان مي كشاند. دسته دسته و گروه گروه يا قتل عام مي شوند يا زده و زخمي، و آنهايي كه جان نيم جان شان از زير آتش و آوار نجات مي يابد به لشكر آواره گان مي پيوندند. افغان ها در همه جا قرباني اند، در آنسو در ده و قريه با بم و آتش با نابودي كشانده مي شوند. در اينسو در شهر اگر از بلاي انفجار و انتحار جان سالم بدر برند در دام مود و موِسسه و مصيبت فرهنگ مبتذل وارداتي گير مي مانند.

اما جاي تعجب است، در حاليكه هيچ دستي براي ياري به بيچاره گان افغان دراز نمي شود، باز هم از نام، معصوميت و مظلوميت آنها كه مفهوم حيات و شخصيت شان با ساطور جنگ نا خواسته در هم شكسته است، استفاده ها مي شود و حق و حقوق شان به جيب هاييكه نبايد، راه مي يابد. صد ها نهاد و بنياد و هزاران ناجي و حامي سنگ انساندوستي به سينه مي زنند ولي به هيچ وجه فرياد قبل از فاجعۀ‌مظلومان را نمي شوند و از افزوني تعداد قربانيان و محتاجان براي بزرگ جلوه داده دم و دستگاه و گسترده نماياندن فعاليت هاي شان خرسند و راضي مي شوند.

برحق، شور و هاي و هوييكه به نام قرباني جنگ و تلفات مليكي بر پاست، همه ظاهر سازي و رياست ورنه اثر و ثمر اينهمه قال كجاست؟ به قول سنايي غزنوي ”در سرنا نيابي نفخ اسرافيل را“.

اگر ديدۀ‌بصيرت را بگشايم، حقايق را بنگريم و نبض زمان را درك كنيم، نشايد كه نظاره گر بي تفاوت باقي نمانيم. بياييد از خدا (ج) بخواهيم كه براي ماهمتي و مددي عطا فرمايد تا به كمك آن، فريادي در خور گوش گول خورده‌هاي قدرت بر آريم كه:

از ظلم حذر كن گرت بايد ملك

در سايۀ‌معدلت بيا سايد ملك

با كفر توان ملك نگه داشت، ولي

با ظلم و ستمگري، نمي بايد ملك

رهي معيري