كوهستانی
انتظار می رفت كه كاندیدان شركت كننده در انتخابات ریاست جمهوری بیشترین نقش را در راستای برقرای نظم و انضباط مربوط به انتخابات بعد از برگزاری آن داشته باشد. از آنجاییكه نتیجه انتخابات از طریق میل و اراده مردم ظاهر می گردد، كاندیدان باید تلاش خود را تا پیش از برگزاری انتخابات و رسیدن زمان سكوت و سكون تبلیغاتی متمركز می كردند و برای بعد از انتخابات تنها به منتظر ماندن برای شنیدن نتیجه نهایی و قطعی انتخابات اكتفا و بسنده می كردند.
وقتی انتخابات صورت می گیرد به این معنا است كه قانون تصمیم گیری برای تعیین رییس جمهور را به مردم واگذار كرده است و از طرف دیگر مردم نیز در انتخاب شان از آزادی كامل قانونی برخوردار می باشند. بنائا وقتی هر نتیجه ای كه از طریق رای گیری بدست می آید، باید برای قبولی و احترام گذاردن به آن كاندیدان شركت كننده در انتخابات پیشتر و بیشتر از هر كسی دیگر نقش بازی كند.
اما در افغانستان قضیه صورت معكوس به خود گرفته است. زیرا بجای اینكه شماری از كاندیدان در تلاش باشد تا برای آرام كرد فضای عمومی نقش ایفا كرده و زمینه را برای ثبات و نظم مساعد نمایند، مسئاله تقلب انتخاباتی را به عنوان موضوع اساسی مورد بحث قرار می دهند تا از این طریق اهمیت انتخابات صورت گرفته را با ابهام مواجه سازند.
این در حالیست كه با توجه به نوپا بودن دموكراسی در افغانستان، یكی از ایجابات و ضروریات اولیه این می باشد كه با معقولیت با مسایل كلان سیاسی برخورد صورت گیرد تا زمینه استقرار و تداوم دموكراسی و قدرت یافتن این بنای نوپا فراهم گردیده باعث هموار شدن تحقق تمامی زمینه های حكومتی و اجرائات و دولت داری مربوط به دموكراسی گردد.
بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان یكی از چیزهایی كه برای قایم ساختن ثبات و امنیت بسیار ضروری می باشد، پایان دادن به تنش های سیاسی است كه اكنون بوجود آمده است. با اینكه هنوز نتیجه انتخابات اعلام نگردیده و بازنده و برنده انتخابات مشخص نیست، اما دیده می شود كه موضعگیری ها در خصوص انتخابات به قسمی شكل گرفته كه در آن شكایت از تقلب در انتخابات 29 اسد به یك موضوع برجسته تبدیل گردیده است.
این در حالیست كه شكایات كاندیدان انتخاباتی و ناظرین و یا سایر افراد كه از تخلف و تقلب شاكی بوده اند، در كمیسیون شكایت های انتخاباتی ثبت گردیده و هم اكنون تحت بررسی می باشند. اینكه این شكایت ها تا چه حد مستدل خواهند بود و نتیجه بررسی آنان چه خواهد شد، با اعلام نظر كمیسیون شكایت های انتخاباتی روشن خواهد گردید.
اما در چنین وضعیتی دیده می شود كه شماری از حلقات سیاسی و برخی از افراد در سطح كشور سعی می كنند تا تقلب را با انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی پیوند داده و ارزش آن را كمرنگ نماید. این در حالیست كه اهمیت و ارزش انتخابات نباید دستخوش شك و تردید هایی كه از احتمال تقلب ناشی می شود، پیوند بخورد و با آن كمرنگ گردد.
صاحب نظران سیاسی بر این باورند كه بهترین راه برای از بین بردن تنش و تنش زدایی در كشور ما این است كه تمامی كاندیدان ریاست جمهوری و تمامی كسانی كه در به قدرت رسیدن هر كدام از كاندیداها ذینفع می باشند و یا از بقدرت رسیدن كاندیدان دیگر خود را متضرر احساس می كنند، بایستی به نتیجه انتخابات و نتیجه كمیسیون بررسی شكایت های انتخاباتی احترام بگذارند و از هم اكنون كه چند روزی تا زمان اعلام نتایج قطعی نتیجه انتخابات باقی مانده است، خود شان را با آن وفق دهند.
اساسا باید این واقعیت را پذیرفت كه از تنش ها طالبان سود بیشتر و بهره اصلی را می برند. زیرا با انتشار اعتراضات شماری از كاندیدان در خصوص انتخابات، طالبان بهانه زیادی بدست می آورند تا از این طریق اذهان عامه را به نفع خویش تغییر داده و مردم را بسوی خویش جلب و جذب كنند. وقتی مردم ببینند كه به آرای شان احترام گذاشته نمی شود، از مظاهر مربوط به دموكراسی از جمله انتخابات و. . . رو گردان شده و جانب مخالفان دولت را می گیرند.
بسیار واضح است كه انتخابات واگذاری تصمیم گیری نهایی به مردم می باشد. دقیقا نمی توان گفت كه مردم ملزم به این می باشند كه به یك كاندید خاص رای دهند. مردم به اساس آزادی هایی كه قانون در اختیار شان گذاشته است، آزاد می باشند و می توانند هرگونه كه می خواهند تصمیم گرفته و هر شخصی را كه از دیگران برتر می دانند را انتخاب كنند. طبیعی می باشد كه در چنین وضعیتی كاندیدی به موفقیت می رسد كه بتواند بیشترین رای را بدست بیاورد.
از آنجاییكه در جریان كمپاین انتخابات ریاست جمهوری مبالغ زیادی مصرف شده و به بعضی از كاندیدان از سوی طرفداران شان در بدل پولی كه دریافت كرده اند، مقدار های زیادی آرای رای دهندگان وعده داده شده است، نباید این وعده ها جدی پنداشته شود. زیرا مردم ملزم نبوده اند كه به كاندیدی كه از سوی شماری از افراد و اشخاص سفارش شده است، رای بدهند. مردم در انتخاب شان آزادی داشته اند و این آزادی برای شان محفوظ مانده است.
بنا بر این با اینكه هر كاندیدی حق دارد تا برای پیروزی وارد رقابت های انتخاباتی شود، اما زمانی كه با آرای مردم مواجه می شود، نباید به پروسه اعتراض كند. بهترین راه برای رسیدگی به هر مشكلی كه در خصوص انتخابات بوجود می آید، كمیسیون رسیدگی به شكایت ها در این خصوص می باشد كه باید به حیث یك مرجع نهایی از سوی كاندیدان نیز مورد قبول واقع شود. از این رو باید احترام گذاری به نتیجه انتخابات به حیث اساسی ترین بخش انتخابات احترام گذاشته شود.